Bir iş fikriniz var ve bunu hayata geçirmek istiyorsanız, ilk adımınız şirket kurmak olacaktır. Ancak, şirket kurma süreci karmaşık olabilir ve doğru adımları takip etmeniz gereklidir. Türkiye’de, bir şirket kurarken karşılaşacağınız prosedürler, iş türüne göre değişebilir. Bu yazıda, sıfırdan şirket kurma adımlarını ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
1. Şirket Türünü Seçmek
Şirket kurmadan önce, hangi türde bir şirket kurmak istediğinize karar vermelisiniz. Türkiye’de en yaygın şirket türleri şunlardır:
Limited Şirket (Ltd. Şti.)
- En yaygın şirket türüdür.
- 1 veya daha fazla ortakla kurulabilir.
- Sermaye koyma zorunluluğu vardır, ancak diğer şirket türlerine göre daha düşük sermaye gereksinimleri vardır.
- Ortakların sorumluluğu, koydukları sermaye ile sınırlıdır.
Anonim Şirket (A.Ş.)
- Daha büyük ölçekli iş yapmak isteyenler için uygundur.
- Sermaye gereksinimi yüksektir (minimum 50.000 TL).
- Hissedarlar, şirket borçlarından yalnızca sermayeleriyle sorumludur.
Şahıs Şirketi
- Tek bir kişi tarafından kurulur.
- Şirket sahibinin sorumluluğu sınırsızdır; yani şirket borçları için kişisel mal varlığı da risk altındadır.
- Kuruluş ve yönetim açısından daha basittir.
Şirket türünü seçerken iş planınızı, sermaye ihtiyacınızı ve büyüme hedeflerinizi göz önünde bulundurmalısınız.
2. Şirket İsmini Belirlemek
Şirket kurarken belirleyeceğiniz isim, ticaret siciline kaydedilecektir. Şirket ismi, daha önce alınmamış ve hukuka uygun olmalıdır. Ticaret Sicil Müdürlüğü üzerinden, seçtiğiniz ismin kullanılabilirliğini kontrol edebilirsiniz.
İsimde dikkat etmeniz gerekenler:
- Aynı sektörde faaliyet gösteren başka bir şirket tarafından alınmamış olması.
- Hukuken yasaklı veya yanıltıcı olmaması.
- İsim, ticari faaliyetlerinizi yansıtmalı ve hedef kitlenizle uyumlu olmalıdır.
3. Şirket Sermayesini Belirlemek
Şirket türünüze göre, belirli bir sermaye miktarı gerekmektedir. Limited şirketlerde sermaye genellikle 10.000 TL ile sınırlıdır. Anonim şirketler için ise asgari sermaye miktarı 50.000 TL’dir.
Sermaye, şirketin kuruluşu için bankada blokeli hesapta yatırılmalıdır. Bu işlem, şirket kuruluş belgesinin alınabilmesi için gereklidir.
4. Noter Onayı ve Şirket Ana Sözleşmesi
Şirketinizin ana sözleşmesi hazırlanmalıdır. Ana sözleşme, şirketin kurallarını, yönetim yapısını ve sermaye miktarını belirler. Şahıs şirketi için tek başına yazılı olarak oluşturulabilirken, anonim ve limited şirketler için noter onayı gereklidir. Ana sözleşmeyi hazırlarken aşağıdaki unsurlar yer almalıdır:
- Şirketin adı, amacı ve faaliyet alanı.
- Ortakların isimleri ve sermaye payları.
- Yönetim şekli.
- Kar payı dağıtım ve genel kurul kararları.
Noter onayı aldıktan sonra, ana sözleşme Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne sunulacaktır.
5. Vergi Dairesi Kaydı
Şirketinizin vergi mükellefiyeti oluşturulmalıdır. Vergi dairesine başvurarak, vergi levhanızı alabilirsiniz. Şirketinize ait vergi numarası verilecektir. Vergi kaydı sırasında, şirketin faaliyet türüne uygun vergi dairesine başvurmanız gerekir.
Bu adımda dikkat etmeniz gereken:
- KDV mükellefiyeti (katma değer vergisi) olup olmadığı.
- Gelir vergisi beyannamesi düzenlenmesi gerekebilir.
- SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) kayıtlarının yapılması.
6. Ticaret Sicil Kaydı
Şirketinizi, bulunduğunuz ilin Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne kaydettirmeniz gerekmektedir. Bu işlemle birlikte, şirketiniz resmi olarak kurulmuş olur. Ticaret sicil kaydı sonrası, şirketinizin ticaret sicil numarası ve ticaret sicil gazetesindeki ilanı yayımlanacaktır.
Ticaret sicil kaydı için gerekli belgeler:
- Noter onaylı ana sözleşme.
- İmza sirküleri.
- Vergi dairesi kaydı.
- Şirket sermayesinin yatırıldığına dair banka dekontu.
7. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı
İşletmenizin faaliyete başlaması için işyeri açma ve çalışma ruhsatı almanız gerekebilir. Belediyenin ilgili birimine başvuruda bulunarak, işletmenizin faaliyet göstereceği alana uygun olup olmadığını kontrol ettirebilirsiniz. İşyeri ruhsatı almak için genellikle şu belgeler gereklidir:
- İşyeri açılış bildirimi.
- İlgili vergi levhası.
- İmar planı ve ruhsat.
- İlgili sağlık ve güvenlik belgeleri (özellikle restoran veya gıda sektörü için).
8. Çalışanlar İçin SGK Kaydı
Eğer şirketinizde çalışanlar olacaksa, SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) kaydınız yapılmalıdır. Bu işlem için gerekli belgelerle SGK’ya başvurulmalıdır. Çalışanlarınızın sigorta primlerini düzenli olarak ödemek, kanuni yükümlülükleriniz arasındadır.
9. Şirketin Faaliyetlerine Başlama
Şirketinizin tüm resmi işlemleri tamamlandığında, artık faaliyete başlayabilirsiniz. Faaliyetlere başlamadan önce, şirketin muhasebe işlemlerini düzenlemeli ve vergisel yükümlülükleri yerine getirebilmek için muhasebeci veya mali müşavir ile çalışmalısınız. İşletmenizin finansal yönetimi için doğru yazılımlar ve sistemler kullanmanız, vergi beyanlarını doğru yapabilmeniz açısından önemlidir.
Şirket kurma süreci, doğru adımlar izlendiğinde ve tüm yasal gereklilikler yerine getirildiğinde oldukça basittir. Şirketinizi kurarken, yasal prosedürlere dikkat etmeniz, herhangi bir sorunla karşılaşmanızı engelleyecektir. Vergi numarası, ticaret sicil kaydı, SGK kaydı ve işyeri ruhsatı gibi işlemleri tamamladıktan sonra şirketinizin faaliyetlerine resmi olarak başlayabilirsiniz.
Şirket kurmak karmaşık bir süreç gibi görünebilir, ancak doğru bir planlama ve profesyonel danışmanlık ile bu süreci başarıyla tamamlayabilirsiniz. Eğer şirket kurma konusunda yardıma ihtiyacınız olursa, profesyonel mali müşavir ve hukuk danışmanları ile iletişime geçmek iyi bir seçenek olacaktır.