Net/Brüt Maaş Hesaplama

Net/Brüt Maaş Hesaplama Nedir?

Net maaş, bir çalışanın eline geçen maaştır; yani vergi ve kesintiler çıktıktan sonra alınan miktarı ifade eder. Brüt maaş ise, bir çalışanın işverene bildirilen ve üzerinde vergi ile sigorta primleri gibi kesintilerin yapılacağı maaş tutarıdır. Çalışanlar genellikle net maaşlarını bilmek isterler, çünkü bu, aslında cebine girecek olan miktarı ifade eder. Ancak, brüt maaş üzerinden yapılan kesintiler net maaşı etkileyen önemli faktörlerdir.

Brüt Maaş ile Net Maaş Arasındaki Fark

Brüt maaş, çalışanın işverenine bildirilen maaş miktarını ifade eder. Bu maaş üzerinden gelir vergisi, sosyal güvenlik primleri (SGK) ve işsizlik sigortası primi gibi çeşitli kesintiler yapılır. Net maaş ise, brüt maaş üzerinden bu kesintiler çıkarıldıktan sonra çalışanın eline geçen miktardır.

Örneğin, bir çalışanın brüt maaşı 10.000 TL ise, bu miktar üzerinden vergiler, SGK primleri, işsizlik sigortası gibi kesintiler yapılacak ve sonunda çalışana kalan net maaş hesaplanacaktır.

Net Maaş Hesaplama Adımları

Net maaş hesaplamak için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

1. Brüt Maaş Belirlenir: İlk olarak çalışanın brüt maaşı belirlenir.
2. Kesintiler Hesaplanır:
   • Gelir Vergisi: Türkiye’deki gelir vergisi dilimleri, brüt maaşın belli bir oranını kesmektedir. Gelir vergisi oranları, brüt maaşa göre artar ve dilimlere göre farklılık gösterir.
   • SGK Prim Kesintisi: Sosyal güvenlik primi, çalışanın brüt maaşından belirli bir oranda kesilir. Bu oran, sigortalı olma durumu ve prim türüne göre değişebilir.
   • İşsizlik Sigortası Primi: Çalışanlar, işsizlik sigortası primi ödemekle yükümlüdür. Bu oran da brüt maaş üzerinden hesaplanır.
   • Diğer Kesintiler: Sağlık sigortası, sendika aidatı veya özel kesintiler de eklenebilir.
3. Kesintiler Çıkartılır: Çalışanın brüt maaşından yukarıda belirtilen tüm kesintiler çıkarılır.
4. Net Maaş Hesaplanır: Brüt maaş üzerinden yapılan tüm kesintiler çıkarıldığında, elde edilen tutar net maaş olur.

Brüt Maaştan Net Maaş Hesaplama Örneği

Diyelim ki bir çalışanın brüt maaşı 10.000 TL. Türkiye’de 2024 yılı itibariyle brüt maaştan yapılacak yaygın kesintiler şunlardır:

• Gelir Vergisi: Gelir vergisi oranları, 2024 yılı için şu şekilde belirlenmiştir:
  • 0 TL – 32.000 TL arasında %15,
  • 32.001 TL – 70.000 TL arasında %20,
  • 70.001 TL – 250.000 TL arasında %27,
  • 250.000 TL’den yüksek olanlar için %35.
• SGK Prim Kesintisi: Çalışanlar için sosyal güvenlik primi oranı, brüt maaşın %14’ü kadardır.
• İşsizlik Sigortası Primi: Çalışan için işsizlik sigortası primi oranı, brüt maaşın %1’idir.

Hesaplama:

1. Brüt maaş: 10.000 TL
2. Gelir vergisi (Brüt maaş 10.000 TL olduğu için 10.000 TL * %15 = 1.500 TL)
3. SGK primi: 10.000 TL * %14 = 1.400 TL
4. İşsizlik sigortası primi: 10.000 TL * %1 = 100 TL
5. Diğer kesintiler: Örnek olarak herhangi bir başka kesinti yok.

Toplam kesinti:
Gelir vergisi + SGK primi + işsizlik sigortası = 1.500 TL + 1.400 TL + 100 TL = 3.000 TL

Net maaş:
10.000 TL (Brüt maaş) – 3.000 TL (Kesintiler) = 7.000 TL

Bu durumda, çalışanın net maaşı 7.000 TL olacaktır.

Net Maaş Hesaplama Araçları

Net maaş hesaplamasını elle yapmak karmaşık olabilir çünkü her yıl gelir vergisi dilimleri ve kesinti oranları değişebilir. Bu nedenle, çoğu kişi ve işletme net maaş hesaplamak için çevrimiçi araçlar veya yazılımlar kullanır. Çevrimiçi net maaş hesaplayıcıları, brüt maaş, medeni durum, çocuk sayısı gibi bilgileri girerek, kişiye özel net maaş hesaplaması yapmanıza olanak tanır.

Net Maaş Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Vergi dilimi değişiklikleri: Türkiye’de gelir vergisi dilimleri ve oranları yıllık olarak değişebilir, bu yüzden vergi dilimlerini takip etmek önemlidir.
• SGK prim kesintisi: SGK prim oranları, sosyal güvenlik durumuna göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle sigortalı olunup olunmadığına dikkat edilmelidir.
• İşsizlik sigortası primi: İşsizlik sigortası primi, brüt maaş üzerinden yapılır ve genellikle sabittir. Ancak işsizlik sigortasına prim ödemeyenler için bu kesinti söz konusu değildir.
• Ekstra kesintiler: Bazı durumlarda çalışanın maaşından başka kesintiler yapılabilir. Örneğin, banka kredisi ödemesi, sendika aidatı veya yemek ve yol yardımı gibi ek kesintiler net maaşı etkileyebilir.

Sonuç Olarak

Net maaş hesaplama, brüt maaş üzerinden yapılan kesintilerle elde edilen son tutarı belirlemeyi ifade eder. Brüt maaş ile net maaş arasındaki farkı belirlemek için, vergi oranları, SGK primleri, işsizlik sigortası ve diğer kesintiler dikkate alınır. Çalışanlar için doğru net maaş hesaplaması, mali planlamada ve bütçelemede büyük önem taşır. Bu nedenle, vergi ve prim kesintilerinin düzenli olarak takip edilmesi ve hesaplamaların doğru yapılması gerekmektedir.